Umowa powiernictwa i podatki

Teoretycznie rzecz biorąc istotą umowy powiernictwa jest zapewnienie powierzającemu anonimowości względem osób trzecich w zakresie posiadanych przez niego aktywów. Podmiot, któremu przysługuje nominalnie prawo podmiotowe wykonuje je w interesie innego podmiotu.

Idea powiernictwa wypływa z przedstawicielstwa, którego istotą jest przecież dokonywanie czynności w imieniu i na rzecz osoby trzeciej oraz z zasady swobody umów.

Umowy powiernictwa to ciekawy sposób przekazania aktywów i równie ciekawy sposób optymalizacji podatkowej (legalnej, zgodnej z prawem i niezbyt jeszcze popularnej, chociaż w ostatnim czasie to się akurat zmienia).

O skutkach zawarcia umowy powiernictwa wypowiedział się w dniu 23 stycznia 2015 roku Dyrektor Izby Skarbowej w interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego znak IBPBII/2/415-930/14/MM.

Oto stanowisko DIS :

1. stosunek prawny powiernictwa nie powoduje po stronie powiernika definitywnego nabycia – nabycie następuje co prawda we własnym imieniu, jednak każdorazowo wiąże się z obowiązkiem zwrotu uzyskanego świadczenia na rzecz powierzającego.
2. powierzający będzie uprawniony do rozpoznania kosztów tak, jakby transakcji faktycznie wykonywanych przez powiernika dokonywał osobiście,
3. na powierniku nie będzie spoczywać obowiązek rozliczenia transakcji mających znaczenie podatkowe.
4. poniesienie wydatku na nabycie rzeczy/prawa nie skutkuje powstaniem kosztu podatkowego u powiernika,
5. otrzymany od powierzającego zwrot poniesionych wydatków na nabycie rzeczy/praw nie jest przychodem powiernika,
6. wydanie rzeczy/praw powierzającemu nie skutkuje powstaniem przychodu z tytułu zbycia u powiernika.
7. wszelkie skutki w zakresie podatku dochodowego (za wyjątkiem rozliczenia wynagrodzenia powiernika) mogące powstać w trakcie trwania umowy powiernictwa powinny zostać rozpoznane przez powierzającego, bowiem ekonomiczny (rzeczywisty) ich ciężar spoczywał będzie na nim.

Porada w skrócie: przeniesienie własności udziałów w spółce przez powiernika na rzecz powierzającego w wykonaniu zobowiązania powiernika wynikającego z umowy powierniczej należy uznać za neutralne podatkowo dla powierzającego, ponieważ w ramach tego przeniesienia własności następuje de facto otrzymanie przez powierzającego swoich własnych aktywów. Równocześnie powierzający będzie uprawniony do rozpoznania kosztów uzyskania przychodu z tytułu operacji na udziałach, ponieważ to powierzający poniósł ekonomiczny ciężar związany z ich nabyciem a nie powiernik.